در گفتگو با «محمد حیدری» کارشناس ارشد ریاضیات و مدیر آموزشگاه آزاد علمی «شهر علم» مطرح شد: نقش و اهمیت کلاس های فوق برنامه در افزایش توان مهارتی و علمی دانش آموزان

ندای کتول/ یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در مدارس اهمیت بسیار زیادی دارد و هر عاملی که باعث ایجاد اختلال در روند یادگیری دانش آموزان باید شناسایی و حذف شود. چرا که باعث می‌شود دانش آموزان در معرض افت تحصیلی و مشکلات آموزشی عدیده قرار بگیرند و در روند یادگیری شان اختلال ایجاد شود. در چنین شرایطی دادن انگیزه به دانش آموزان و درک ریشه و علل مشکلات آموزشی یک ضرورت است. از سویی ایجاد انگیزه و توجه به ساختارهای انگیزشی در مدارس و کلاس درس بسیار مهم هستند. تنها انگیزه درونی عامل موفقیت محسوب نمی‌شود بلکه انگیزه بیرونی نظیر پاداش ها و مشوق ها باید مکمل انگیزش درونی باشد. اما یکی دیگر از مواردی که می‌تواند کمک حال دانش آموزان در برطرف کردن نقاط ضعف شان باشد، برگزاری کلاس های فوق برنامه و جبرانی است. در حقیقت در این دوره ها، می‌توان با صرف زمان و برگزاری کلاس های فوق برنامه و جبرانی این ضعف ها را جبران کرد.

برگزاری کلاس های تقویتی برای دانش آموزان باعث می‌شود شرایط پیشرفت تحصیلی برای‌ آنها بیشتر از قبل فراهم شود و علاوه بر درک مشکلات آموزشی آنها به دلیل داشتن وقت کافی و یا تعداد کمتر دانش آموزان، می‌توان نقاط قوت آنها را نیز شناسایی کرد.

گاهی دانش آموزان در یادگیری دروس خود دچار مشکل می‌شوند و کلاس های جبرانی جهت افزایش یادگیری دانش آموزان و ارائه نمونه سوالات امتحانی به‌ آنها تشکیل می‌شود. گاهی این کلاس ها برای تقویت بخش از مهارتهای فردی آنها تشکیل می‌شود و در مجموع می‌توان گفت کلاس های جبرانی با اهداف و مختصات مشخصی تعریف و برگزار می‌شوند. اکثرا این کلاس ها توسط مدیران و معلمان مدرسه برگزار خواهد شد و نوع و ساختار آنها با توجه به ضرورت دوره و مقطع تغییر می‌کند.

به عنوان مثال در تمام دنیا یادگیری ریاضیات از جمله موارد هراس انگیز و آزاردهنده برای دانش آموزان است و والدین، همیشه نگران نمره پایین ریاضیات فرزندان خود هستند. بنابراین، سعی می‌کنند به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند. در اکثر مواقع آموزش منظم درس ریاضی در مدرسه و حضور در کلاس های مدرسه برای دانش آموز کافی نیست، چرا که معلم فرصت کافی برای پرداختن به پیشرفت و موقعیت هر دانش آموز ندارد، طبق آمار در ایالات متحده امریکا کلاس های فوق برنامه ریاضی از جمله محبوب ترین کلاس های خارج از برنامه مدرسه محسوب می‌شوند. در واقع کلاس خصوصی ریاضی درک عمیق تری از موضوع و مفاهیم پایه ای ریاضی را در ذهن دانش آموزان ایجاد می‌کند. فراهم کردن چنین برنامه ای برای دانش آموز به او در داشتن مهارت در حل مسئله و درک مفاهیم کمک می‌کند و دانش آموز را وادار می‌سازد تا به طور فعالانه ای در کلاس شرکت کرده و درگیر تجربه یادگیری شود.

کلاس های جبرانی برای دوره کردن دروس مخصوصا دروسی که برای اکثر دانش آموزان دشوار بوده و باعث بی انگیزگی‌ آنها در یادگیری و امتحانات شده، برگزار می‌شود و دانش آموزان می‌توانند با شرکت در این کلاس ها مشکلات و ضعف های درسی خود را برطرف کنند که این کار باعث انگیزه و افزایش اعتماد به نفس‌ آنها در امتحانات و موفقیتشان می‌شود. ناگفته نماند روش های تدریس و پاسخ به سوالات در برنامه های مختلف آموزشی جبرانی متفاوت است و کلاس هایی باید با شیوه تدریس استاندارد و متناسب با سیستم آموزش و پرورش داشته برگزار شوند. این بسیار مهم است که شیوه های آموزشی یکسان باشد در غیر اینصورت ممکن است دانش آموز دچار سردرگمی یا دوگانگی آموزشی شود. این مسئله به ویژه در مورد الگوریتم های حل مسئله و یا درک مطالب علمی مختلف اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

از اثرات مثبت این کلاس ها را می‌توان در یادگیری بهتر مطالب درسی، کمک به موفقیت در امتحانات پایانی، جبران عقب ماندگی های درسی، برطرف کردن نقاط ضعف دانش آموزان در هر درس، رشد توانایی و استعداد دانش آموزان اشاره کرد. هر چند در این کلاس ها میزان یادگیری دانش آموزان بیشتر و بهتر است چرا که دانش آموزان پیش زمینه ای در خصوص دروس دارند و این کلاس ها باعث شده با تکرار و تمرین دروس دانش آموزان سریع تر و بهتر دروس را یاد بگیرند.  از سویی باید اذعان داشت یکی از مزایای اصلی کلاس های جبرانی و تقویتی این است که این کلاس ها نسبت به کلاس های معمولی در مدارس از جمعیت کمتری برخوردار هستند و همین امر باعث شده تا بهتر و بیشتر و با زمان بیشتری به مشکلات درسی‌ آنها رسیدگی شود.

در مجموع باید خاطر نشان شد برگزاری کلاس های تقویتی و جبرانی باید متناسب با نیاز های دانش آموزان و شرایط روز آنها طراحی، تعریف و وارد مسیر اجرا قرار گیرند و این کلاس ها در پایه های مختلف و حتی کلاس هایی با پایه های مشابه نیز باید با دقت و اعمال نظر علمی طراحی شوند. ناگفته نماند هر نوع تداخل آموزشی و به کارگیری شیوه های غیر استاندارد آموزشی و باعث ایجاد اختلالات آموزشی در درک مطالب درسی شده و چه بسا باعث ایجاد افت و عقب ماندگی آموزشی شود و مدیران و دبیران مدارس در زمان برنامه ریزی برای برگزاری کلاس های تقویتی باید این نکات را مورد توجه قرار دهند.