بنگاه معاملات آراء! به قلم وحید حاج سعیدی

بنگاه معاملات آرا 
به قلم وحید حاج سعیدی 
از خدا پنهان نیست از شما چه پنهان امروز اگر ریا نباشد قصد داریم مقوله «انتخابات» را آچارکشی کنیم و به بررسی ابعاد چالشی در حوزه اقتصادی آن بپردازیم. چرا که انتخابات یکی از نوستالژیک‌ترین و کاربردی‌ترین مقولات اجتماعی جوامع مدرن محسوب می‌شود و اگر راجع به این مقوله صدها کتاب و مقاله تألیف شود یا ده‌ها فیلم و زنجیره و کلیپ ساخته شود، باز هم جا دارد. هر چند مزایای مترتب بر این پدیده مدرن اجتماعی بر همگان آشکار است و هر گونه قلم‌فرسایی در این باب اطاله کلام است بااین‌وجود برخی از رویکرد‌های این پدیده اجتماعی همچنان ناشناخته مانده است و کمتر به آن پرداخته شده است. 

یکی از این موارد «مقوله خریدوفروش آراء» در سطح گسترده و سازمان‌دهی شده است.
متأسفانه تجارت «خریدوفروش رأی» به دلیل فقدان نگاه جامع چندان شناخته شده نیست و علی‌رغم اینکه مقامات و مسئولان قول برخورد را داده بودند کماکان شاهد خریدوفروش رأی (البته به منظور ثواب و رضای خدا) هستیم! فلذا لزوم سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در خصوص هدفمند ساختن فرایند خریدوفروش آراء و گذار از خریدوفروش سنتی و ایجاد سازوکار نوین در اصلاح معاملات انتخاباتی بیش‌ازپیش ضروری به نظر می‌رسد. چرا که در حال حاضر این خرید و فروش به صورت غیر رسمی و خارج از عرف تجارت عمومی و گلاب به رویتان حتی در تاریکی شب صورت می‌گیرد که علاوه بر پائین آوردن منزلت و جایگاه رأی، کلیت این تجارت نیز زیر سؤال می‌رود. فروش رأی به نمایندگان چند کاندیدا، عدم امکان خریدوفروش رأی در روز‌های قبل از انتخابات، مشخص نبودن مظنه واقعی رأی، دلال‌بازی و ایجاد قیمت حبابی در برخی از ساعات شبانه‌روز، نبود سازوکار مناسب جهت اطمینان از دادن رأی به فرد موردنظر، برخورد با کارگزارن و ایجنت‌های خرید و فروش رایو ... از جمله ایرادات ساختاری نبود قانون مدون خرید و فروش آراء است. فلذا با توجه به حساسیت و اهمیت رای در سرنوشت شهروندان و به منظور جلوگیری از ورود پول‌های کثیف به بازار رأی و ایجاد شفافیت و مظنه واقعی قیمت آراء، چند پیشنهاد کاربردی و عملی در این خصوص ارائه می‌شود:

الف) ایجاد بنگاه معاملات آراء: بدون شک اولین گام در یک معامله منطقی، آگاهی از شرایط عمومی و اختصاصی معامله است. پیشنهاد می‌شود بنگاه‌هایی در خصوص خریدوفروش آراء تأسیس شود تا افراد در شرایط عادی و در نهایت سلامت خاطر تصمیم‌گیری کنند و پس از قیمت‌گذاری مناسب نسبت به واگذاری رأی خود اقدام نمایند. تحت این شرایط علاوه بر جلوگیری از فروش رأی به چند کاندیدا، زمینه سودجویی و افزایش نامتعارف قیمت رأی به‌ویژه در ساعات پایانی روز انتخابات برچیده می‌شود.

ب) پیش‌فروش رأی: با توجه به تغییر شرایط اقتصادی در موقعیت‌های مختلف و تغییر قیمت جهانی برخی کالاها، پیشنهاد می‌شود زمینه پیش‌فروش رأی فراهم شود تا پس از تعیین قیمت نهایی رأی، افراد بتوانند رأی خود را به قیمت واقعی عرضه کنند و در حق کسی اجحاف نشود.

پ) ایجاد اشتغال: با وجود بیکاری گسترده در سطح کشور، ساماندهی مقوله «خرید و فروش رأی» باعث ایجاد شغل در سطح وسیع می‌شود. ایجاد بنگاه‌های معاملات رأی و رأی یابی، ایجیت یا کارگزار رای، رأی نویس یا همراه به‌منظور اطمینان از درج نام کاندیدای موردنظر در برگه تعرفه و ... از جمله مشاغل جدید قابل پیش‌بینی در این رویکرد محسوب می‌شوند.

ت) توجه به خرده‌فرهنگ‌ها: به جرات می‌توان در سال‌های اخیر ما نتوانستیم به دایره ضرب‌المثل‌های فارسی، ضرب‌المثل جدید اضافه کنیم. با راه‌اندازی سیستم خریدوفروش رأی می‌توانیم در حوزه ادبیات نیز ساختارشکنی کنیم و ضرب‌المثل‌های جدیدی نظیر «هر که پولش بیش، رأی اش بیشتر» و ... بسازیم!