خوشا مازندران و پرتقالش!

ندای کتول / وحید حاج سعیدی :/ سرزمین هزار رنگ مازندران، بهشت کوچکی است در شمال کشور، که محصولات و میوه‌‌های طلایی و خوشرنگش در کنار عطر شکوفه‌‌های بهاری بهار نارنج، رویا‌‌های وهم انگیز داستان‌‌های قدیمی مادر بزرگ ها را در ذهن ساکنان و مسافران این دیار تداعی می‌سازند. باغات سر سبز مرکبات که با نگین‌‌های طلایی تزئین شده اند، چونان تابلوی نقاشی گسترده و چشم نوازی در سرتاسر این خطه رویایی و تاریخی، چشمان هر بیننده ای را محسور قدرت عظمت پروردگار خویش می‌سازند.

مرکبات در استان مازندران به عنوان محصولات استراتژیک و کاملاً تجاری شناخته می‌شوند و حیات اقتصادی بسیاری از خانواده ها به تجارت این محصولات خوشمزه و خوش خوراک به ویژه پرتقال وابسته است. مازندران با دارا بودن در حدود ۱۷۰ هزار هکتار باغ مرکبات، بیش از ۵۰ درصد مرکبات کشور را تولید و به بازار مصرف عرضه می‌کند و میزان تولید پرتقال در مازندران از اسپانیا بیشتر است.

با وجود به عمل آمدن مرکبات و پرتقال‌‌های با کیفیت در حد استاندارد‌‌های جهانی در اقصی نقاط مازندران، متاسفانه در هنگام جمع آوری مشکلات عدیده ای گریبانگیر کشاورزان این استان می‌شود که شیرینی این میوه را به کام آنان تلخ می‌کند.

سونامی حضور دلالان در فصل خرید محصول، حمل و خروج مرکبات بصورت فله‌ای به خارج از مازندران بدون بهره گیری از صنعت سورتینگ و بسته بندی، پائین بودن کیفیت محصول به دلیل عدم استفاده از نظرات کارشناسان، واردات پرتقال از سایر کشورها، استفاده از رنگ‌‌های شیمیایی و رنگ کردن محصولات نارس توسط دلالان، قیمت گذاری غیرکارشناسی سودجویان و کم شدن میل بازار در خرید را از مشکلات زمان برداشت و عرضه مرکبات محسوب می‌شوند که با وجود وعده‌‌های رنگارنگ مسئولان این مشکلات کماکان در فصل خرید و عرضه وجود دارند.

هر چند تلاش‌‌های مختلفی در خصوص کاهش ضرر و زیان باغداران و توسعه پایدار این صنعت صورت گرفته است ولی به نظر می‌رسد تا رسیدن به سطح مطلوب روز‌‌های درازی در پیش داریم. در همین راستا نیاز به برنامه ریزی گسترده و حتی راه اندازی ستاد یا اطاق حمات از مرکبات در استانداری و یا جهاد کشاورزی به منظور بررسی و پیگیری پیشنهادات زیر توصیه می‌شود:

الف) تلاش در جهت حمایت‌‌های غیر کلیشه ای و شعاری از نهال کاران مرکبات نظیر اعطای وام کم بهره حتی وام بلاعوض

ب) حمایت از پایان نامه‌‌های مرتبط با مرکبات در بحث کاشت، داشت، برداشت، رنگ امیزی اصولی و علمی با پایه رنگ گیاهی، سورتیگ، سم پاشی، زنبور عسل، بسته بندی، بازار یابی، صادرات و محصولات جانبی( مربا، پودر پرتقال، شربت و ...)

پ) خرید یا واردات نهال‌‌های درجه یک از کشور‌‌های دارای دانش در زمینه پرتقال

ت) پیگیری مستمر برگزاری جشنواره مرکبات و تعمیم آن به سایر شهر‌‌های استان

ث) برگزاری کلاس‌‌های متعدد آموزشی ویژه نهال کاران و باغدران در خصوص کشت علمی و به روز مرکبات

ج) حمایت از بخش خصوصی در خصوص راه اندازی سردخانه، کارخانجات سورتینگ، و صنایع تبدیلی

چ) حمایت از کشاورزان در موعد جمع آوری محصول به منظور عدم ضرر و زیان مالی با خرید تضمینی محصول پرتقال

ح) تلاش در جهت جلوگیری از نفوذ دلالان به منطقه و خردی محصولات با قیمت غیر کارشناسی

خ) استفاده از علوم جدید گیاهی و حشرات در جهت کاهش استفاده از سموم شیمیایی

د) آموزش تولید نهال مرکبات مقاوم در مدارس و کاشت آنها در حاشیه شهر، مدارس و نواحی جنگلی تنک که قابلتی کشت نارنج و ... را دارند

ذ) برگزاری جشنواره‌‌های داتان نویسی، نقاشی، طراحی، انشاء نویسی در خصوص حمایت از محصولات باغی استان و آشنا ساختن نسل جوان با اقتصاد مرکبات

ر) و ....

امید است مسئولان رده بالای استان به ویژه استاندار مردمی و مسئولان جهاد کشاورزی استان، در کنار حمایت از سایر کشاورزان استان، نگاه ویژه ای به محصولات استراتژیک استان به ویژه پرتقال داشته باشند تا علاوه بر کاهش بیکاری و ایجاد اشتغال پایدار، زمینه برای استفاده از حداکثر ظرفیت استان در جهت تویلد و صاردرات گسترده این محصول فراهم شود.