سایه نویسی در دنیای رسانه

بسیاری از مردم گمان می‌کنند جملات، توئیت ها، متن ها، پست ها و کپشن هایی که سلبریتی ها و برخی افرادی که به مدد فضای مجازی چهره شده اند، در سایت ها و صفحات شخصی شان منتشر می‌سازند و از آنها با عنوان پست معنادار فلان بازیکن، فلان خواننده، فلان مجری و ... یاد می‌شود، زائیده ذهن خود آنهاست و توسط خودشان تولید و منتشر می‌شود.

در حالی که این چنین نیست و اکثر این نوشته توسط افرادی به نام «سایه نویس» خلق می‌شود و تنها توسط سلبریتی ها و افراد مشهور منتشر می‌شوند! در حقیقت بیشتر اشخاص مشهور پست‌های وبلاگ، توئیت‌ها و کپشن‌های اینستاگرام‌شان را خودشان نمی‌نویسند، بلکه بسیاری از آن‌ها سایه‌نویس هایی را استخدام کرده‌اند که برایشان تولید محتوی می‌کنند و این نوشته‌ها را، به اسم خودشان، در فضای مجازی یا نشریات و سایت ها منتشر می‌کنند.

حتی جملات به ظاهر ساده ای که شاید در نگاه اول خیلی معمولی و عادی به نظر برسند، دارای یک پشتوانه فکری هستند و اکثر این افراد خودشان قادر به نوشتن چنین جملاتی نیستند. اینکه محسن تنابنده متنی منتشر می‌سازد و در آن «آرزوی مردن از خوشی می‌کند» یا در مسابقات مقدماتی جام جهانی فوتبال بعد از همگروه شدن ما با عراق و سوریه و لبنان، «تیم ایران را مادر خرج» می‌نامد یا علی کریمی که یک روز صحبت رها کردن و رفتن می‌کند تا بدانیم «اگر مانده، رفتن را بلد بوده» و روزی «خانه بدون خاک» را نمی‌پسندد و... عمدتاً توسط همین سایه نویس ها خلق می‌شوند. این دست عبارات و جملات با اهداف خاص سیاسی، اقتصادی، ورزشی، فرهنگی و ... به منظور بهره برداری های شخصی یا اجتماعی منتشر می‌شوند که در خوشبینانه ترین حالت هدف جذب مخاطب یا دنبال کننده بیشتر و به تبع آن بیشتر دیده شدن است.

باید اشاره کرد سایه نویسی تنها مختص کشور ما نیست و اکثر افراد مشهور دنیا برای نوشتن حتی زندگی نامه، کتاب و مقالات شان در قبال پرداخت دستمزد از سایه نویس ها کمک می‌گیرند و استفاده از ظرفیت فکری دیگران فی نفسه ایرادی ندارد، اما انتشار برخی پست ها و توئیت ها در هفته های اخیر توسط سلبریتی ها و افراد مشهور کشور ما نشان داد، جهت گیری ها و اهداف تعدادی از آنها فراتر از جذب فالوئر و یا دیده شدن بیشتر است تا جایی که حتی عده ای معتقدند برخی سلبریتی ها در تور نیروهای معاند و سازمان های امنیتی خاص افتاده اند و مجبور به انتشار پست های براندازانه هستند.

به هر روی آنچه مسلم اینکه در دنیا سلبریتی ها و افراد مشهور به سبب داشتن جایگاه اجتماعی و تاثیرگذاری مستقیم بر روی افکار عمومی جامعه، به ویژه جوانان و نوجوانان، دارای محدودیت های خاصی هستند و حق اظهار نظر خارج از حوزه فعالیت خود ندارند و در غیر این صورت با برخورد نهادهای امنیتی مواجه می‌شوند. اما در کشور ما سلبریتی ها به خود اجازه می‌دهند بدون در نظر گرفتن عواقب و تبعات انتشار مطالب، هر محتویی را که سایه نویسان برایشان خلق می‌کنند، منتشر سازند.

اینکه عنان اراده و نگرش خود را عامدانه دست یک سایه نویس بسپاریم و در حالی که به شخصه دارای جایگاه اجتماعی و اقتصادی هستیم، به طعنه آرزوی مردن از خوشی کنیم و یا از زیر لحاف و روی مبل مردم را به مبارزه دعوت کنیم ( اسلکتویسم)، تنها دمیدن در آتش بی ثباتی و نا آرامی است و دود آن به چشم همه خواهد رفت. انتقاد از شرایط اقتصادی، وجود برخی نابسمانی ها، بی توجهی ها، سوءمدیریت ها در اداره بخش هایی از حکومت غیر قابل انکار است ولی ای کاش هر کس از ظرفیتی که دارد به شیوه صحیح برای اصلاح امور استفاده کند و دستکم از سایه نویس ها بخواهیم هر از گاهی نکات مثبت را هم قلمی کنند!